ödemeler dengesi ne demek?

Ödemeler Dengesi

Ödemeler dengesi, bir ülkenin belirli bir dönem (genellikle bir yıl) içerisinde diğer ülkelerle olan tüm ekonomik işlemlerinin sistematik bir kaydıdır. Bir ülkenin ekonomik performansını ve dış dünya ile olan ilişkilerini anlamak için kritik bir araçtır. Ödemeler dengesi, temelde iki ana bölümden oluşur:

1. Cari İşlemler Hesabı: Mal ve hizmet ticareti, gelir transferleri ve cari transferleri içerir.

   • Mal Ticareti (Dış Ticaret): Ülkenin ihracat ve ithalat değerleri arasındaki farktır. İhracat fazlası varsa ticaret fazlası, ithalat fazlası varsa ticaret açığı oluşur.
   • Hizmet Ticareti: Turizm, taşımacılık, finansal hizmetler gibi hizmetlerin alım satımını kapsar.
   • Gelir Transferleri: İşgücü ve sermaye gelirlerini içerir (maaşlar, kârlar, faizler gibi).
   • Cari Transferler: Karşılıksız olarak yapılan ödemelerdir (dış yardımlar, bağışlar gibi).

2. Sermaye ve Finans Hesabı: Ülkeye giren ve çıkan sermaye akımlarını gösterir.

   • Sermaye Hesabı: Göçmen transferleri, patentler ve telif hakları gibi maddi olmayan varlıkların transferini içerir.
   • Finans Hesabı: Doğrudan yabancı yatırım (DYY), portföy yatırımları (hisse senedi ve tahvil alım satımı) ve diğer yatırımları (krediler, mevduatlar vb.) kapsar. Doğrudan Yabancı Yatırım ülke ekonomisi için önemlidir.

Ödemeler Dengesi Açığı veya Fazlası:

• Ödemeler Dengesi Açığı: Bir ülkenin harcamalarının gelirlerinden fazla olması durumudur. Genellikle cari işlemler açığı ile finanse edilir.
• Ödemeler Dengesi Fazlası: Bir ülkenin gelirlerinin harcamalarından fazla olması durumudur.

Önemli Not: Ödemeler dengesi, muhasebe açısından denktir (yani sıfır toplamlıdır). Ancak, alt kalemlerdeki açıklar veya fazlalar ülkenin ekonomik durumu hakkında önemli bilgiler verir.